Zapraszam do mojej Facebookowej grupy:

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.

Teatr anatomiczny (łac. theatrum anatomicum) – miejsce do nauki anatomii.

Jeśli chodzi o sam wygląd teatru anatomicznego, to jest to bardzo wysokie pomieszczenie przypominające amfiteatr, gdzie w centralnym punkcie, na samym dole znajduje się stół sekcyjny. Wokół, podobnie jak w amfiteatrze, znajdują się miejsca dla publiczności, która miała przyjemność uczestnictwa w pokazowej sekcji zwłok. Taka organizacja wnętrza gwarantowała dobry widok z każdego miejsca na sali. Miejsca dla publiczności w teatrze były stojące, ludzie rozmieszczeni byli dość gęsto, oddzieleni od centrum sali za pomocą barierek.

Przy stole sekcyjnym znajdowała się katedra profesora, który jednak nie wykonywał sekcji osobiście. Odczytywał jedynie traktat anatomiczny, samą sekcję, pod jego czujnym okiem, kierując się profesorskimi wskazówkami przeprowadzał anatom.

Pokazy anatomiczne nie przypominały obecnych sekcji, nawet tych „pokazowych” dla studentów kierunków medycznych, słuchaczy szkół policyjnych czy przyszłych prokuratorów. Bliżej im było do przedstawień teatralnych, lub raczej teatralnych festiwali, bo trwały nawet kilka dni. Zawierały oprawę muzyczną, sprzedawano na nie bilety, wnętrza sali wypełniało światło świec, rozpylano perfumy, które miały za zadanie maskowanie unoszącego się w powietrzu trupiego odoru. W tamtych czasach nie istniały chłodnie do przechowywania zwłok czy klimatyzacja, wobec czego pokazowe autopsje odbywały się w okresie zimowym, co pozwalało na zachowanie ciał w lepszym stanie. Sekcjonowano z reguły ciała skazańców, preferowano ciała wysokich, szczupłych mężczyzn (lepiej widoczne narządy, lepsza widoczność dla publiczności z dalszych rzędów)

Najstarszy teatr anatomiczny

Pierwszym teatrem z prawdziwego zdarzenia, czyli osobnym budynkiem mogła poszczycić się Padwa. Został on wybudowany w 1594 roku (niektóre źródła podają rok 1595), jako cześć XIV-wiecznego Palazzo del Bo, będącego wówczas głównym budynkiem Uniwersytetu w Padwie. Był to drewniany budynek mogący pomieścić 200 osób, z widocznym nad wejściem napisem po łacinie Mors ubi gaudet succurrere vitae, czyli Gdzie śmierć chętnie pomaga życiu. Nigdy nie został przebudowany i istnieje aż do dnia dzisiejszego.

Najpiękniejszy teatr anatomiczny

Jako najpiękniejszy teatr anatomiczny opisywany jest ten, znajdujący się w ciągle działającym uniwersytecie w Bolonii. Tamtejszy „teatro anatomico”, powstały w 1636 roku to sala wyłożona sosnową boazerią o ciepłym, brązowo-czerwonym zabarwieniu. Drewno poprawia akustykę. Pośrodku pomieszczenia wyróżniającym się elementem jest biała, marmurowa płyta stołu do sekcji zwłok. Sala jest bogato zdobiona, znajdują się tam rzeźby 12 znanych lekarzy, m.in. Hipokratesa. Ciekawie zdobiona jest katedra, z której profesorowie prowadzili wykłady. Zdobią ją dwie rzeźby postaci pozbawionych skóry. Widać dokładnie szczegóły anatomiczne budowy ich ciała. Nad okapem przedstawiono alegorię Anatomii, która w darze od skrzydlatego aniołka dostaje nie kwiat, ale kość udową. Sufit jest również ozdobiony 14 drewnianymi panelami symbolizującymi gwiazdozbiory, m.in. Oriona, Perseusza i Hydry.

29 stycznia 1944 roku na skutek bombardowania teatr został bardzo zniszczony, na szczęście drewniane rzeźby przetrwały i posłużyły do odbudowy, do której przystąpiono zaraz po zakończeniu II wojny światowej.

Polskie teatry anatomiczne.

W Polce teatry anatomiczne powstały dopiero w XIX w. i niestety nie były tak zachwycające jak te w Padwie, Bolonii czy innych europejskich miastach. Pierwszym takim miejscem był Zakład Katedry Anatomii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, który powstał z inicjatywy Ludwika Teichamana w latach 1869 – 1872.

W Warszawie teatr anatomiczny wybudowano w 1886 roku na terenie dawnego Szpitala Dzieciątka Jezus przy ul Zgoda. Funkcjonował on do roku 1903, później jego funkcję przejął budynek Collegium Anatomicum (Instytut Anatomiczny i Prosektorium) wybudowany w latach 1899-1901 na rogu ulic Chałubińskiego i Oczki.