Zapraszam do mojej Facebookowej grupy:

Strona www stworzona w kreatorze WebWave.

Zasadniczo, pomimo tego, że każda sekcja jest inna, istnieją pewne prawidła podczas wykonywania autopsji, które są niezmienne, niezależnie od tego, z jakim rodzajem sekcji mamy do czynienia i jaki przypadek w danej chwili spoczywa przed nami na stole sekcyjnym. Podstawowe techniki sekcyjne także są niezmienne, zazwyczaj ulegają jedynie pewnym modyfikacjom.

Jak laborant sekcyjny winny się przygotować do przeprowadzenia sekcji? Przede wszystkim musi znać przypadek, jaki będzie sekcjonowany. Ważne jest więc, aby zapoznać się chociażby pobieżnie z dokumentacją, jaka przybyła do prosektorium wraz ze zwłokami. W przypadku sekcji anatomopatologicznych przede wszystkim warto przeczytać epikryzę znajdującą się w karcie informacyjnej pobytu w placówce leczniczej, dobrze jest również przewertować wyniki badań, w tym bardzo ważne opisy badań obrazowych i ewentualne wzmianki o wcześniejszych hospitalizacjach, przebytych zabiegach operacyjnych, ogólnym stanie zdrowia (im większą wiedzę medyczną i doświadczenie laborant posiada, tym lepiej, więcej zrozumie z tego, co czyta). Zapoznajemy się również z rozpoznaniem klinicznym z oddziału, na którym pacjent zmarł. Wszystkie te informacje mogą być wskazówką co do stanu narządów wewnętrznych, mogą nas nakierować na co powinniśmy zwrócić szczególną uwagę podczas otwierania zwłok i preparowania narządów wewnętrznych. W przypadku sekcji sądowo-lekarkich przede wszystkim należy zapoznać się z postanowieniem prokuratury o powołaniu biegłego z zakresu medycyny sądowej, gdzie podany jest powód zarządzenia przeprowadzenia sekcji zwłok, gdzie prokurator podaje czego oczekuje od biegłego przeprowadzającego sekcje, na jakie pytania ma odpowiedzieć badanie autopsyjne. Postanowienie takie zawiera opis okoliczności zgonu oraz informację o przeprowadzeniu ewentualnych badań dodatkowych jakie na tym etapie zostały zlecone przez prowadzącego sprawę prokuratora. Jeśli jest możliwość, zapoznajemy się również z dokumentacją z oględzin w miejscu ujawnienia zwłok lub przesłaną dokumentacją medyczną (w przypadku zgonów związanych z hospitalizacją w placówce medycznej). Czasami zależnie od potencjalnej przyczyny zgonu modyfikuje się technikę sekcyjną, stąd istotne jest, aby przed rozpoczęciem autopsji wiedzieć z czym w danej chwili mamy do czynienia.

Podczas przeprowadzania samej autopsji należy trzymać się zasad, o których wspominali już autorzy książek o tematyce sekcyjnej, wydawanych w połowie XX wieku. Czystość, porządek i dokładność. Te zasady muszą obowiązywać zawsze. Od momentu wyjęcia zwłok z chłodni aż do momentu wydania go osobom upoważnionym przez rodzinę do ich odbioru. Z założenia zarówno oględziny zewnętrzne jak i wewnętrzne należy prowadzić w dobrze oświetlonej sali sekcyjnej, ideałem byłaby praca przy naturalnym świetle dziennym. Nieocenionym udogodnieniem jest dostępność bezcieniowych lamp operacyjnych na ruchomym ramieniu, za pomocą których mamy możliwość oświetlenia zwłok, jak i na późniejszym etapie sekcji, samych sekcjonowanych narządów.

Porządek należy utrzymać zarówno na stole sekcyjnym, w obrębie zwłok, na samych zwłokach, jamach ciała i wypreparowanych narządach również. Wszelkie zanieczyszczenia należy na bieżąco usuwać (pamiętajmy, że w przeciwieństwie do innych narządów, nigdy nie opłukujemy wodą mózgu przed rozpoczęciem jego sekcjonowania!) Równie ważne jest zwracanie uwagi na czystość własnej odzieży i obuwia (pomimo tego, że stosuje się odzież i obuwie ochronne).

Należy pamiętać, że nigdy nie podchodzimy do wykonania sekcji w „cywilnym” ubraniu czy butach. Do pracy w sali sekcyjnej należy mieć oddzielne obuwie od tego, jakie nosi się w pozostałych częściach Prosektury. Nie należy wychodzić w nich poza obręb sali sekcyjnej. Wszystkie osoby wchodzące na salę sekcyjną podczas sekcji winny mieć na sobie ubranie ochronne i ochraniacze na obuwie. Podczas sekcji nie wolno mieć na sobie żadnej biżuterii, zegarków, kobiety nie mogą mieć pomalowanych paznokci (nawet bezbarwny lakier nie wchodzi w grę). Sala sekcyjna to nie wybieg dla modelek, tu liczy się przede wszystkim przestrzeganie zasad, głównie higieniczno – epidemiologicznych.

Każdą czynność należy wykonywać uważnie i z zachowaniem należnej ostrożności. Należy zwracać uwagę na siłę strumienia wody używanego podczas sekcji, aby nie rozlewać i nie chlapać wodą. Dobrze jest wykonywać autopsję w ochronnych okularach lub jeszcze lepiej, w osłonie na twarz. O zakładaniu odpowiednich rękawiczek wspominać chyba nie muszę. Przed ich założeniem dłonie i przedramiona należy przemyć płynem dezynfekcyjnym. Najlepiej jeśli jak największą część sekcji wykonujemy narzędziami, ograniczając dotykanie narządów dłońmi (np. do ich przytrzymywania używamy pęsety). Oczywiście każde przenoszenie narządów, czy to po wypreparowaniu ich z ciała czy np., kładąc na wagę, należy robić ostrożnie, uważając aby krew i inne płyny nie rozpryskiwały się.

Podczas sekcji lekarz (patomorfolog lub specjalista medycyny sądowej) nazywany obducentem staje zawsze po prawej stronie zwłok, laborant stoi obok, przy źródle wody, aby móc w razie konieczności np. wypłukać krew przy otwieraniu serca, przepłukać jelita, zmyć żółć podczas sprawdzania drożności przewodów żółciowych i na bieżąco dbać o porządek na stoliku narządowym, który winien znajdować w nogach zwłok. Na nim sekcjonuje się po kolei wypreparowane ze zwłok bloki narządów. Narzędzi sekcyjnych nie wolno odkładać pomiędzy narządy, a w osobne miejsce, najlepiej na dodatkowy stoliczek, aby przypadkiem nie skaleczyć się ostrzem ukrywającym się pomiędzy leżącymi narządami. Narządy po zbadaniu winno się odkładać po lewej stronie zwłok, ja osobiście mam do tego przygotowane pojemniki, co pozwala utrzymać porządek na i wokół stołu sekcyjnego, jest też bezpieczniejsze dla osób uczestniczących w sekcji, jak lekarz z oddziału, na którym pacjent zmarł czy prokurator czy policyjny technik kryminalistyki.

Do obowiązków laboranta sekcyjnego należy przygotowanie zwłok do sekcji. To laborant układa je na stole sekcyjnym, otwiera jamy ciała, wypreparowuje narządy. Laborant przygotowuje też narzędzia, pojemniki na wycinki do badań histopatologicznych, pojemniki na próbki do badań toksykologicznych i in. To laborant po sekcji uporządkowuje zwłoki, zaszywa je, myje, przygotowuje do wydania rodzinie. Wykonuje też czynności zgodnie z poleceniami obducenta, jak rozcinanie i płukanie jelit, przytrzymywanie narządów czy co tam sobie obducent nie wymyśli. Laborant sekcyjny jest osobą niezbędną podczas każdej sekcji zwłok, należy jednak pamiętać, że jest jedynie asystentem lekarza wykonującego sekcję zwłok, wobec czego winien dostosować się do poleceń obducenta. To obducent ustala czas sekcji, zakres jej wykonania, wydaje laborantowi polecenia odnośnie modyfikowania techniki sekcyjnej, to lekarz decyduje o przebiegu sekcji i jej zakończeniu, to obducent bowiem sporządza protokół posekcyjny i ewentualną opinię jako biegły powołany przez prokuraturę i to on odpowiada za prawidłowość przeprowadzonej autopsji.